Na czym polegał wpływ myśli greckiej na chrześcijaństwo? 

„Chrześcijaństwo i kultura klasyczna” Jaroslava Pelikana to jedna z najważniejszych prac XX-wiecznej historii teologii, pozwalająca nam głębiej poznać i zrozumieć nasze religijne, kulturowe i duchowe korzenie. Doskonale udokumentowana i przemyślana konstrukcyjnie praca jest zwieńczeniem wieloletnich badań i refleksji nad relacją między chrześcijaństwem a kulturą klasyczną. Polemizuje w niej z głośną koncepcją Adolfa Harncacka, który hellenizację chrześcijaństwa opisywał jako zafałszowanie istoty Objawienia. Pelikan, przyglądając się w pierwszym rzędzie myśli Ojców Kapadockich, czyli trzech wybitnych teologów wczesnochrześcijańskich: Bazylego Wielkiego, Grzegorza z Nazjanzu i Grzegorza z Nyssy, omawia ich wkład w rozwój chrześcijańskiej doktryny oraz sposób, w jaki w swoich pismach odnosili się do dziedzictwa klasycznego.

Zaskakujące powiązania między ideą świętych szaleńców a kulturą i polityką rosyjską.

Książka ta wykracza poza granice dotychczasowych badań nad fenomenem jurodiwych. Badaczka konfrontuje utrwalony przez literaturę i hagiografię portret świętego szaleńca ze społecznym i politycznym kontekstem ich działalności w przedrewolucyjnej Rosji. Thompson polemizuje z poglądem, jakoby zjawisko Bożego szaleństwa, bujnie rozwijające się na Rusi, a później w Rosji aż do czasów rewolucji październikowej, wyrastało w sposób jednoznaczny z chrześcijaństwa. Dowodzi, że jurodiwi mają nawet więcej wspólnego z szamanizmem, a ich działalność stanowi przykład specyficznego rosyjskiego zjawiska, jakim jest dwuwiara. Pamięć o tym szczególnym uwarunkowaniu rosyjskiego społeczeństwa pozwala w pełniejszy sposób zbliżyć się do zrozumienia fenomenu nie tylko historycznej, lecz także współczesnej Rosji.

Wnikliwa analiza rozwoju uniwersalizmu greckiego, rzymskiego i chrześcijańskiego. 

Epoka ekumeniczna to czwarty tom studium Order and History, będącego opus magnum w dorobku Erica Voegelina, jednego z najwybitniejszych dwudziestowiecznych filozofów polityki. Voegelin kontynuuje w tej książce badania, które podjął we wcześniejszych tomach, doprowadzając narrację do czasów upadku cesarstwa rzymskiego. Można w niej znaleźć także obszerne odwołania do paralelnych fenomenów w kulturach azjatyckich, szczególnie do cywilizacji chińskiej. Epoka ekumeniczna odgrywa kluczową rolę w całym Order and History – autor weryfikuje w niej dotychczasowe założenia badawcze i wykłada teoretyczne podstawy swojej filozofii politycznej.

Eseje polityczno-filozoficzne Pawła Paliwody.

...

Tekstom patronuje Kambei Shimada – bohater opowieści o siedmiu samurajach, wojownik‑filozof. Stanowi symbol wierności ideałom i walki o słuszną sprawę nawet za cenę wykluczenia z dobrego towarzystwa, zapewniającego pozycję społeczną i karierę. Autor, podobnie jak on, stawia niewygodne pytania i zmusza do zastanowienia się nad sprawami niechętnie poruszanymi w debacie publicznej. Nie przesądza spraw ostatecznie i nieodwołalnie, otwiera jednak drogę do krytycznego spojrzenia na utarte polityczne i społeczne schematy.

Najistotniejsze zagadnienia metafizyki klasycznej w ujęciu francuskiego filozofa.

Książki Etienne’a Gilsona - znakomitego znawcy myśli wieków średnich - wpłynęły w istotny sposób na współczesny rozwój studiów mediewistycznych. Ten francuski uczony jako przedstawiciel tomizmu egzystencjalnego koncentrował się na zagadnieniach średniowiecznej metafizyki i myśli Tomasza z Akwinu, zyskując tym samym grono uczniów na całym świecie. W Polsce dzięki środowisku lubelskiemu i postaci Mieczysława Krąpca oraz wydaniom Instytutu Wydawniczego PAX, czytelnicy mogli zapoznać się z nowym odczytaniem dzieł św. Tomasza, a realizm metafizyczny, otwarty na chrześcijańskie objawienia na dobre zagościł w życiu intelektualno-duchowym kraju nad Wisłą.

Nakładem Teologii Politycznej do tej pory ukazały się: Metamorfozy Państwa Bożego oraz Społeczeństwo masowe i jego kultura

Analiza sporu między filozofią a poezją oraz ich miejsca we wspólnocie politycznej.

W centrum zainteresowania Straussa znajduje się problem Sokratesa i tego, co przez niego symbolizowane – a co Arystofanes poddaje krytyce w Chmurach. Sokrates i Arystofanes stanowi istotny przykład współczesnej recepcji tekstu, który obok dialogów sokratycznych Platona i pism Ksenofonta jest istotnym źródłem w badaniach nad historycznym Sokratesem. Strauss nie ogranicza się jednak do analizowania Chmur, lecz drobiazgowo analizuje także inne dzieła Arystofanesa, omawiając cały jego dorobek z perspektywy kluczowych zagadnień filozofii polityki. Dzięki temu Sokrates i Arystofanes Leo Straussa to także wyjątkowo cenna książką dla każdego zainteresowanego dorobkiem najwybitniejszego greckiego komediopisarza.

Nowoczesne ujęcie konserwatyzmu i jego odpowiedzi na wyzwania współczesności.

Zbiór tekstów z dorobku wybitnego eseisty i historyka idei - Tomasza Merty. Autor ukazuje czytelnikom fascynujące powiązania filozofii, polityki i kultury, formułuje intrygujące pytania i stawia odważne diagnozy, ujawnia bogactwo swoich oryginalnych przemyśleń, erudycję i ogromne poczucie humoru. Analizy klasycznych problemów filozofii polityki, jak również aktualnych zagadnień z dziedziny bieżącej polityki służą mu do wypracowania nowoczesnego spojrzenia na współczesne problemy Polski.

Wnikliwa analiza trzech największych religii, ich stosunku do siebie i współczesności.

Rozważania o katolicyzmie w naszych czasach, o stosunku Kościoła do islamu, judaizmu, komunizmu i do nowoczesnego społeczeństwa.

Starożytna i średniowieczna kosmologia jako klucz do zrozumienia sensu rzeczywistości.

„Jaki jest sens życia?” to kluczowe pytanie towarzyszy Rémiemu Brague'owi na kartach I tomu trylogii pt. „Mądrość świata”. Analizując kosmologię u końca starożytności i w średniowieczu, zwłaszcza w kręgu kultur morza śródziemnego, autor odkrywa jak nasi przodkowie radzili sobie z odpowiedzią na pytanie o miejsce człowieka na ziemi. Jak sam wskazuje, nie chodzi mu o antykwaryczną ciekawość, ale o pytanie towarzyszące człowiekowi od setek lat, które można zgłębić jedynie przy użyciu tego co najbardziej ludzkie – intelektu. W badaniu kosmologii przed-nowożytnej powinno towarzyszy zawsze dociekanie nierozerwalnej z nią antropologii i etyki. Osiągnięcie pełni człowieczeństwa wiąże się zatem –  jak pisze francuski filozof – z odkryciem i życiem według tytułowej „mądrości świata”.

Czy pozytywistyczna wizja socjologii jest neutralna światopoglądowo?

Od początku nowożytności teologia musiała bronić się przed kolejnymi oskarżeniami ze strony świeckiego rozumu. Swojej prawomocności wiara musiała jednak dowodzić w konfrontacji z rzekomo neutralną światopoglądowo ideą racjonalności, do której ugruntowania przyczyniły się nauki społeczne. Co jednak, gdy okaże się, że sekularny rozum sam uwikłany jest w teologiczne założenia, których nie potrafi skutecznie dowieść? A co gorsza, gdy wraz z fałszywymi ideami prowadzi nieuchronnie do konfliktów, których nie potrafi samodzielnie zażegnać?

Z tymi wyzwaniami konfrontuje się Milbank w tym tomie, w którym ukazuje „trzecią drogę” dla teologii: inną, niż zgoda na ataki ze strony nauk społecznych i próby formułowania obrony pod dyktando świeckich idei neutralności.

Filozofia ukazana jako sposób życia i pomoc w wewnętrznej przemianie.

Jeśli zadaniem filozofii jest edukowanie, a nie informowanie, to filozofia jest właśnie edukacją dorosłych. Tym terminem Pierre Hadot przywołuje koncepcję, którą spopularyzował – filozofia jako sposób życia. Jako wielki czytelnik filozofów starożytnych, od Sokratesa i Platona po Epikteta, Marka Aureliusza i Plotyna, ale także filozofów nowożytnych i współczesnych, od Montaigne'a i Kartezjusza po Nietzschego i Merleau-Ponty'ego, w tym zbiorze tekstów – niedostępnych lub wcześniej niepublikowanych – Pierre Hadot ponownie odczytuje historię myśli, aby pomóc czytelnikowi przeorientować swoje życie i na nowo nauczyć się postrzegać świat.

DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO

Szczegółowe przedstawienie historii sporu o istotę Christianitas.

Wychodząc od fundamentalnych tekstów myślicieli mierzących się z nowymi wyzwaniami w realiach pokonstantyńskiej epoki rozwoju Kościoła (a zwłaszcza Państwa Bożego świętego Augustyna), w Metamorfozach Państwa Bożego Gilson ukazuje, czym była dla nich idea Christianitas i Rzeczpospolitej Chrześcijańskiej, a także jak rozumiano powołanie ludu chrześcijańskiego (populus Christianus) i miejsce przypisane każdemu wiernemu. Z niezrównaną precyzją i klarownością przedstawia rozwój idei i kluczowe elementy toczonych od wieków dyskusji, przestrzega także przed manowcami, na które mogą zaprowadzić takie próby realizacji Państwa Bożego, które przekształcają się w jego parodię.

Początek monumentalnego cyklu Order and History. Jak Objawienie zmieniło świat?

Voegelin rozpoczyna swoje opus magnum od opisu Objawienia i jego wpływu kulturę Izraela, a w konsekwencji na całą późniejszą filozofię polityczną Zachodu. Rozważania filozofa koncentrują się na odejściu przez Izraelitów od powszechnych na Bliskim Wschodzie mitów kosmologicznych, zdobytej przez Izrael świadomości rozwoju historii oraz koncepcji czasu linearnego; Voegelin opisuje również konflikt między Objawieniem a porządkiem stanowionym przez izraelskich królów.

Rozważania dotyczące sztuki i kultury poddanej współczesnej industrializacji i umasowieniu.

Społeczeństwo masowe i jego kultura to zbiór esejów, które Étienne Gilson przygotowywał w latach sześćdziesiątych na potrzeby publikacji i wykładów wygłoszonych na uczelniach całego świata. Podstawowe zagadnienie, które go interesowało, wiązało się z relacją sztuki, a szerzej kultury z procesami industrializacji, zmieniającymi oblicza społeczeństw lat sześćdziesiątych na Zachodzie.
W zbiorze tym autor zastanawia się na ile technika, automatyzacja i ich masowe upowszechnienie może służyć sztuce, pięknu i kulturze, a na ile staje się zagrożeniem i pułapką. W tym kontekście w szeregu esejów Étienne Gilson pochyla się nad tematami takimi jak: malarstwo, literatura, muzyka, liturgia (w tym ta transmitowana), które na swojej aktualności wcale nie straciły i dziś.

Szerokie ujęcie Oświecenia jako rozległej i różnorodnej tradycji.

Autorka, wybitna amerykańska historyk, która za swój wkład do humanistyki otrzymała w 2004 roku National Humanities Medal, podejmuje próbę gruntownej rewizji potocznego sposobu postrzegania oświeceniowych źródeł zachodniej nowoczesności. Walcząc z frankocentrycznymi interpretacjami, według których podstawowym osiągnięciem Oświecenia jest sformułowana przez francuskich philosophes wizja rozumu i ludzkiej racjonalności, stara się wykazać, że Oświecenie było zjawiskiem głęboko zróżnicowanym. W tym celu odwołuje się przede wszystkim do Oświecenia brytyjskiego, istotnie różniącego się od modelu francuskiego, a także do tradycji amerykańskiej.

Oryginalna, przenikliwa i pełna erudycji interpretacja filozofii Arystotelesa.

Bez Arystotelesa E.Voegelin'a nie można poznać ani filozofii politycznej Stagiryty ani całej formacji politycznej starożytnej Grecji ani wreszcie nowożytnej filozofii polityki i historiografii. Po wydaniu części Order and History poświęconej Platonowi, prezentujemy w niniejszej książce cześć poświęconą Arystotelesowi. Eric Voegelin pokazuje w niej w jaki sposób przygodna forma antycznej polis stała się formą wieczną, paradygmatem całej późniejszej koncepcji politycznego bytu. Oryginalna i brawurowa interpretacja, wszechstronna i niespotykana erudycja – to wszystko wyróżnia Voegelina z pośród innych pisarzy politycznych.