Eseje polityczno-filozoficzne Pawła Paliwody.

...

Tekstom patronuje Kambei Shimada – bohater opowieści o siedmiu samurajach, wojownik‑filozof. Stanowi symbol wierności ideałom i walki o słuszną sprawę nawet za cenę wykluczenia z dobrego towarzystwa, zapewniającego pozycję społeczną i karierę. Autor, podobnie jak on, stawia niewygodne pytania i zmusza do zastanowienia się nad sprawami niechętnie poruszanymi w debacie publicznej. Nie przesądza spraw ostatecznie i nieodwołalnie, otwiera jednak drogę do krytycznego spojrzenia na utarte polityczne i społeczne schematy.

Jaki naprawdę był grecki filozof? Jak ma się on do swojego współczesnego wizerunku?

W książce Sokrates. Wykłady z filozofii antycznej autor poddaje analizie różne interpretacje Sokratesa, choćby autorstwa Kierkegaarda, Hegla i Nieztschego. Podejmuje m.in. tematy nauczania Sokratesa, jego korzeni i wychowania oraz pojęcia areté. Wszystkim tekstom tego tomu przyświeca myśl, którą Patočka formułuje we wstępie: „(…) nie chodzi nam o nic innego niż o ukazanie tego szczególnego problemu: Sokrates jako postać nieustannie nieuchwytna oraz Sokrates jako żądanie i ustawicznie odnawiające się wyzwanie. Sokrates, którego stale w niedoskonały sposób konstruujemy, wreszcie Sokrates, z którym lub przeciwko któremu się walczy, który pomimo wszystkich trudności wynikających z czysto obiektywnego pojęcia w jakiś sposób jest między nami.”

Platońska wizja polityki oczami Erica Voegelina.

Przedmiotem rozważań książki Rémiego Brague'a jest tożsamość Europy.

Autor podejmuje zagadnienie w nowy sposób, stawiając pytanie o „drogę rzymską”, o łacińskość Europy. Stara się odpowiedzieć na pytanie o właściwość Europy. Jest nią – jego zdaniem - przyswajanie sobie tego, co jest jej obce. Europa bowiem historycznie, filozoficznie czerpie ze źródeł bijących poza nią. Zapożyczając z innych cywilizacji, droga rzymska dokonała założycielskiej syntezy pierwszej jedności kulturowej, która stała się pierwszym obszarem europejskim.

Czy pozytywistyczna wizja socjologii jest neutralna światopoglądowo?

Od początku nowożytności teologia musiała bronić się przed kolejnymi oskarżeniami ze strony świeckiego rozumu. Swojej prawomocności wiara musiała jednak dowodzić w konfrontacji z rzekomo neutralną światopoglądowo ideą racjonalności, do której ugruntowania przyczyniły się nauki społeczne. Co jednak, gdy okaże się, że sekularny rozum sam uwikłany jest w teologiczne założenia, których nie potrafi skutecznie dowieść? A co gorsza, gdy wraz z fałszywymi ideami prowadzi nieuchronnie do konfliktów, których nie potrafi samodzielnie zażegnać?

Z tymi wyzwaniami konfrontuje się Milbank w tym tomie, w którym ukazuje „trzecią drogę” dla teologii: inną, niż zgoda na ataki ze strony nauk społecznych i próby formułowania obrony pod dyktando świeckich idei neutralności.

Rozważania dotyczące sztuki i kultury poddanej współczesnej industrializacji i umasowieniu.

Społeczeństwo masowe i jego kultura to zbiór esejów, które Étienne Gilson przygotowywał w latach sześćdziesiątych na potrzeby publikacji i wykładów wygłoszonych na uczelniach całego świata. Podstawowe zagadnienie, które go interesowało, wiązało się z relacją sztuki, a szerzej kultury z procesami industrializacji, zmieniającymi oblicza społeczeństw lat sześćdziesiątych na Zachodzie.
W zbiorze tym autor zastanawia się na ile technika, automatyzacja i ich masowe upowszechnienie może służyć sztuce, pięknu i kulturze, a na ile staje się zagrożeniem i pułapką. W tym kontekście w szeregu esejów Étienne Gilson pochyla się nad tematami takimi jak: malarstwo, literatura, muzyka, liturgia (w tym ta transmitowana), które na swojej aktualności wcale nie straciły i dziś.

Analiza sporu między filozofią a poezją oraz ich miejsca we wspólnocie politycznej.

W centrum zainteresowania Straussa znajduje się problem Sokratesa i tego, co przez niego symbolizowane – a co Arystofanes poddaje krytyce w Chmurach. Sokrates i Arystofanes stanowi istotny przykład współczesnej recepcji tekstu, który obok dialogów sokratycznych Platona i pism Ksenofonta jest istotnym źródłem w badaniach nad historycznym Sokratesem. Strauss nie ogranicza się jednak do analizowania Chmur, lecz drobiazgowo analizuje także inne dzieła Arystofanesa, omawiając cały jego dorobek z perspektywy kluczowych zagadnień filozofii polityki. Dzięki temu Sokrates i Arystofanes Leo Straussa to także wyjątkowo cenna książką dla każdego zainteresowanego dorobkiem najwybitniejszego greckiego komediopisarza.

Zaskakujące powiązania między ideą świętych szaleńców a kulturą i polityką rosyjską.

Książka ta wykracza poza granice dotychczasowych badań nad fenomenem jurodiwych. Badaczka konfrontuje utrwalony przez literaturę i hagiografię portret świętego szaleńca ze społecznym i politycznym kontekstem ich działalności w przedrewolucyjnej Rosji. Thompson polemizuje z poglądem, jakoby zjawisko Bożego szaleństwa, bujnie rozwijające się na Rusi, a później w Rosji aż do czasów rewolucji październikowej, wyrastało w sposób jednoznaczny z chrześcijaństwa. Dowodzi, że jurodiwi mają nawet więcej wspólnego z szamanizmem, a ich działalność stanowi przykład specyficznego rosyjskiego zjawiska, jakim jest dwuwiara. Pamięć o tym szczególnym uwarunkowaniu rosyjskiego społeczeństwa pozwala w pełniejszy sposób zbliżyć się do zrozumienia fenomenu nie tylko historycznej, lecz także współczesnej Rosji.

Szerokie ujęcie Oświecenia jako rozległej i różnorodnej tradycji.

Autorka, wybitna amerykańska historyk, która za swój wkład do humanistyki otrzymała w 2004 roku National Humanities Medal, podejmuje próbę gruntownej rewizji potocznego sposobu postrzegania oświeceniowych źródeł zachodniej nowoczesności. Walcząc z frankocentrycznymi interpretacjami, według których podstawowym osiągnięciem Oświecenia jest sformułowana przez francuskich philosophes wizja rozumu i ludzkiej racjonalności, stara się wykazać, że Oświecenie było zjawiskiem głęboko zróżnicowanym. W tym celu odwołuje się przede wszystkim do Oświecenia brytyjskiego, istotnie różniącego się od modelu francuskiego, a także do tradycji amerykańskiej.

Oryginalna, przenikliwa i pełna erudycji interpretacja filozofii Arystotelesa.

Bez Arystotelesa E.Voegelin'a nie można poznać ani filozofii politycznej Stagiryty ani całej formacji politycznej starożytnej Grecji ani wreszcie nowożytnej filozofii polityki i historiografii. Po wydaniu części Order and History poświęconej Platonowi, prezentujemy w niniejszej książce cześć poświęconą Arystotelesowi. Eric Voegelin pokazuje w niej w jaki sposób przygodna forma antycznej polis stała się formą wieczną, paradygmatem całej późniejszej koncepcji politycznego bytu. Oryginalna i brawurowa interpretacja, wszechstronna i niespotykana erudycja – to wszystko wyróżnia Voegelina z pośród innych pisarzy politycznych.

Opis początków greckiego życia politycznego autorstwa wybitnego niemieckiego historyka.

W swojej książce Meier pochyla się nad sposobem, w jaki starożytni Grecy formowali swoją świadomość polityczną. Docieka również greckiego dziedzictwa w obecnym postrzeganiu życia politycznego oraz pokazuje, czego współcześnie możemy się nauczyć od ojców cywilizacji Zachodu.

Autor stawia pytania czym jest i jakie znaczenie w historii powszechnej ma Rosja.

Udzielając odpowiedzi na powyższe zagadnienia, Alain Besançon przedstawia wnikliwe spojrzenie na rosyjską kulturę i politykę.

Fundamentalne dzieło naukowe jednego z najważniejszych badaczy religii starożytnych Greków.

W swoim opus magnum, dotychczas niepublikowanym w języku polskim, Burkert dąży do uchwycenia szczególnego fenomenu religii greckiej od strony rytuału i mitu, śledząc zarówno praktyki religijne, jak i ich objaśnienia w formie opowieści.

W kolejnych rozdziałach, poświęconych prehistorii oraz religii minojsko-mykeńskiej, rytuałowi i świętości, bogom, zmarłym, herosom i bogom chtonicznym, polis jako miejscu rozwijania się greckiego politeizmu, misteriom i ascezie oraz filozoficznemu spojrzeniu na religię, Burkert prowadzi czytelników przez kluczowe zagadnienia odnoszące się do okresu archaicznego i klasycznego w rozwoju greckiej religii.

DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO

Autor stawia pytanie o sens idei prawa Bożego i śledzi jego historyczną ewolucję.

Wnikliwa analiza rozwoju uniwersalizmu greckiego, rzymskiego i chrześcijańskiego. 

Epoka ekumeniczna to czwarty tom studium Order and History, będącego opus magnum w dorobku Erica Voegelina, jednego z najwybitniejszych dwudziestowiecznych filozofów polityki. Voegelin kontynuuje w tej książce badania, które podjął we wcześniejszych tomach, doprowadzając narrację do czasów upadku cesarstwa rzymskiego. Można w niej znaleźć także obszerne odwołania do paralelnych fenomenów w kulturach azjatyckich, szczególnie do cywilizacji chińskiej. Epoka ekumeniczna odgrywa kluczową rolę w całym Order and History – autor weryfikuje w niej dotychczasowe założenia badawcze i wykłada teoretyczne podstawy swojej filozofii politycznej.

Wnikliwa analiza trzech największych religii, ich stosunku do siebie i współczesności.

Rozważania o katolicyzmie w naszych czasach, o stosunku Kościoła do islamu, judaizmu, komunizmu i do nowoczesnego społeczeństwa.