Czy pozytywistyczna wizja socjologii jest neutralna światopoglądowo?

Od początku nowożytności teologia musiała bronić się przed kolejnymi oskarżeniami ze strony świeckiego rozumu. Swojej prawomocności wiara musiała jednak dowodzić w konfrontacji z rzekomo neutralną światopoglądowo ideą racjonalności, do której ugruntowania przyczyniły się nauki społeczne. Co jednak, gdy okaże się, że sekularny rozum sam uwikłany jest w teologiczne założenia, których nie potrafi skutecznie dowieść? A co gorsza, gdy wraz z fałszywymi ideami prowadzi nieuchronnie do konfliktów, których nie potrafi samodzielnie zażegnać?

Z tymi wyzwaniami konfrontuje się Milbank w tym tomie, w którym ukazuje „trzecią drogę” dla teologii: inną, niż zgoda na ataki ze strony nauk społecznych i próby formułowania obrony pod dyktando świeckich idei neutralności.

Platońska wizja polityki oczami Erica Voegelina.

Jaki naprawdę był grecki filozof? Jak ma się on do swojego współczesnego wizerunku?

W książce Sokrates. Wykłady z filozofii antycznej autor poddaje analizie różne interpretacje Sokratesa, choćby autorstwa Kierkegaarda, Hegla i Nieztschego. Podejmuje m.in. tematy nauczania Sokratesa, jego korzeni i wychowania oraz pojęcia areté. Wszystkim tekstom tego tomu przyświeca myśl, którą Patočka formułuje we wstępie: „(…) nie chodzi nam o nic innego niż o ukazanie tego szczególnego problemu: Sokrates jako postać nieustannie nieuchwytna oraz Sokrates jako żądanie i ustawicznie odnawiające się wyzwanie. Sokrates, którego stale w niedoskonały sposób konstruujemy, wreszcie Sokrates, z którym lub przeciwko któremu się walczy, który pomimo wszystkich trudności wynikających z czysto obiektywnego pojęcia w jakiś sposób jest między nami.”

Eseje polityczno-filozoficzne Pawła Paliwody.

...

Tekstom patronuje Kambei Shimada – bohater opowieści o siedmiu samurajach, wojownik‑filozof. Stanowi symbol wierności ideałom i walki o słuszną sprawę nawet za cenę wykluczenia z dobrego towarzystwa, zapewniającego pozycję społeczną i karierę. Autor, podobnie jak on, stawia niewygodne pytania i zmusza do zastanowienia się nad sprawami niechętnie poruszanymi w debacie publicznej. Nie przesądza spraw ostatecznie i nieodwołalnie, otwiera jednak drogę do krytycznego spojrzenia na utarte polityczne i społeczne schematy.

Autor stawia pytania czym jest i jakie znaczenie w historii powszechnej ma Rosja.

Udzielając odpowiedzi na powyższe zagadnienia, Alain Besançon przedstawia wnikliwe spojrzenie na rosyjską kulturę i politykę.

Fundamentalne dzieło naukowe jednego z najważniejszych badaczy religii starożytnych Greków.

W swoim opus magnum, dotychczas niepublikowanym w języku polskim, Burkert dąży do uchwycenia szczególnego fenomenu religii greckiej od strony rytuału i mitu, śledząc zarówno praktyki religijne, jak i ich objaśnienia w formie opowieści.

W kolejnych rozdziałach, poświęconych prehistorii oraz religii minojsko-mykeńskiej, rytuałowi i świętości, bogom, zmarłym, herosom i bogom chtonicznym, polis jako miejscu rozwijania się greckiego politeizmu, misteriom i ascezie oraz filozoficznemu spojrzeniu na religię, Burkert prowadzi czytelników przez kluczowe zagadnienia odnoszące się do okresu archaicznego i klasycznego w rozwoju greckiej religii.

DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO

Opis początków greckiego życia politycznego autorstwa wybitnego niemieckiego historyka.

W swojej książce Meier pochyla się nad sposobem, w jaki starożytni Grecy formowali swoją świadomość polityczną. Docieka również greckiego dziedzictwa w obecnym postrzeganiu życia politycznego oraz pokazuje, czego współcześnie możemy się nauczyć od ojców cywilizacji Zachodu.

Zakończenie Order and History i podsumowanie historii filozofii politycznej Zachodu.

Choć pracę nad Poszukiwaniem ładu przerwała śmierć autora, tom ten posiada samoistną wartość i można go potraktować zarówno jako zakończenie, jak i – wstęp do całej serii. Szczególną uwagę w tej książce zwracają subtelne analizy o charakterze ściśle filozoficznym, uzupełniające bardziej historyczne rozważania Voegelina z wcześniejszych części studium. Analizy te mają fundamentalne znaczenie dla całego Order and History oraz świadczą o kierunku, w którym myśl filozofa rozwijała się w późnym okresie jego twórczości – okresie ciągle niedostatecznie znanym w Polsce.

Oryginalna, przenikliwa i pełna erudycji interpretacja filozofii Arystotelesa.

Bez Arystotelesa E.Voegelin'a nie można poznać ani filozofii politycznej Stagiryty ani całej formacji politycznej starożytnej Grecji ani wreszcie nowożytnej filozofii polityki i historiografii. Po wydaniu części Order and History poświęconej Platonowi, prezentujemy w niniejszej książce cześć poświęconą Arystotelesowi. Eric Voegelin pokazuje w niej w jaki sposób przygodna forma antycznej polis stała się formą wieczną, paradygmatem całej późniejszej koncepcji politycznego bytu. Oryginalna i brawurowa interpretacja, wszechstronna i niespotykana erudycja – to wszystko wyróżnia Voegelina z pośród innych pisarzy politycznych.

Wnikliwa analiza rozwoju uniwersalizmu greckiego, rzymskiego i chrześcijańskiego. 

Epoka ekumeniczna to czwarty tom studium Order and History, będącego opus magnum w dorobku Erica Voegelina, jednego z najwybitniejszych dwudziestowiecznych filozofów polityki. Voegelin kontynuuje w tej książce badania, które podjął we wcześniejszych tomach, doprowadzając narrację do czasów upadku cesarstwa rzymskiego. Można w niej znaleźć także obszerne odwołania do paralelnych fenomenów w kulturach azjatyckich, szczególnie do cywilizacji chińskiej. Epoka ekumeniczna odgrywa kluczową rolę w całym Order and History – autor weryfikuje w niej dotychczasowe założenia badawcze i wykłada teoretyczne podstawy swojej filozofii politycznej.

Rozważania poświęcone najgłębszym podstawom porządku politycznego.

Kultowa pozycja w dorobku Carla Schmitta. Niemiecki prawnik podejmuje w swojej książce próbę skonstruowania systemu i ogólnej teorii ustroju. Opisuje w niej między innymi istotę państwa jako politycznej jedności, omawia i porównuje istniejące ustroje oraz mierzy się z teoriami pochodzenia i istoty władzy.

Początek monumentalnego cyklu Order and History. Jak Objawienie zmieniło świat?

Voegelin rozpoczyna swoje opus magnum od opisu Objawienia i jego wpływu kulturę Izraela, a w konsekwencji na całą późniejszą filozofię polityczną Zachodu. Rozważania filozofa koncentrują się na odejściu przez Izraelitów od powszechnych na Bliskim Wschodzie mitów kosmologicznych, zdobytej przez Izrael świadomości rozwoju historii oraz koncepcji czasu linearnego; Voegelin opisuje również konflikt między Objawieniem a porządkiem stanowionym przez izraelskich królów.

Czy dziś, po tylekroć ogłaszanej „śmierci Boga” możemy jeszcze mieć kotwice w niebie? 

Francuski filozof bada kolejne etapy antymetafizycznej kampanii w dziejach myśli Zachodu. Stawia pytania: czy ludzkość zmierza ku samodestrukcji? Czy „narodziny są cudem ocalającym świat od upadku”, czy raczej to samobójstwo jest, jak chce Camus, „jedynym prawdziwym, poważnym problemem filozoficznym”? I jakie racje metafizyczne mogą stać za wyborem przekazywania życia zamiast przerywania własnego?

Brague czerpie z doskonałej znajomości filozofii i literatury pięknej od antyku do współczesności i z wyczuciem odczytuje trendy współczesnej kultury. Głębia myśli francuskiego filozofa i subtelna gra językowa prowadzą nas do odkrycia autentycznej, „metafizycznej infrastruktury ludzkiego życia”.

DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO POCHODZĄCYCH Z FUNDUSZU PROMOCJI KULTURY

Starożytna i średniowieczna kosmologia jako klucz do zrozumienia sensu rzeczywistości.

„Jaki jest sens życia?” to kluczowe pytanie towarzyszy Rémiemu Brague'owi na kartach I tomu trylogii pt. „Mądrość świata”. Analizując kosmologię u końca starożytności i w średniowieczu, zwłaszcza w kręgu kultur morza śródziemnego, autor odkrywa jak nasi przodkowie radzili sobie z odpowiedzią na pytanie o miejsce człowieka na ziemi. Jak sam wskazuje, nie chodzi mu o antykwaryczną ciekawość, ale o pytanie towarzyszące człowiekowi od setek lat, które można zgłębić jedynie przy użyciu tego co najbardziej ludzkie – intelektu. W badaniu kosmologii przed-nowożytnej powinno towarzyszy zawsze dociekanie nierozerwalnej z nią antropologii i etyki. Osiągnięcie pełni człowieczeństwa wiąże się zatem –  jak pisze francuski filozof – z odkryciem i życiem według tytułowej „mądrości świata”.

Drugi tom cyklu Order and History rozważa fenomen greckiego życia politycznego.

W swoim dziele Voegelin opisuje historię państw-miast poprzez pryzmat idei politycznych, kulturowych i religijnych oraz napięć między nimi, które doprowadziły do ich powstania, rozwoju oraz kryzysu, z którym zmierzyli się Sokrates, Platon i Arystoteles. Rozważając te sprawy, filozof konfrontuje myśl Greków z nowożytnymi ideami, wyciągając również wnioski dla żyjących współcześnie.

Szerokie ujęcie Oświecenia jako rozległej i różnorodnej tradycji.

Autorka, wybitna amerykańska historyk, która za swój wkład do humanistyki otrzymała w 2004 roku National Humanities Medal, podejmuje próbę gruntownej rewizji potocznego sposobu postrzegania oświeceniowych źródeł zachodniej nowoczesności. Walcząc z frankocentrycznymi interpretacjami, według których podstawowym osiągnięciem Oświecenia jest sformułowana przez francuskich philosophes wizja rozumu i ludzkiej racjonalności, stara się wykazać, że Oświecenie było zjawiskiem głęboko zróżnicowanym. W tym celu odwołuje się przede wszystkim do Oświecenia brytyjskiego, istotnie różniącego się od modelu francuskiego, a także do tradycji amerykańskiej.