E-booki

Zdaniem Straussa lektura pism sokratycznych Ksenofonta może nam coś istotnego powiedzieć nie tylko o Sokratesie, od którego pochodzi Wielka Tradycja filozofii politycznej. Fakt, że nasze czasy tkwią w przesądach o Ksenofoncie i nie chcą dostrzec jego wielkości, może powiedzieć nam coś istotnego także o nich: „Nasze czasy chełpią się otwartością na sprawy ludzkie – większą niż we wszystkich wcześniejszych epokach. Pozostają jednak ślepe na wielkość Ksenofonta. Lektura jego pism może stać się zatem okazją do odkrycia czegoś istotnego na temat naszej epoki”.

Drugi tom z serii Dzieł wybranych Ojca Jacka Salija OP jest poświęcony świętemu Tomaszowi. Większość zawartych tekstów w całości dotyczy teologii Tomasza, w każdym zaś z pozostałych tekstów jego myśl teologiczna przywoływana jest jako integralna i zazwyczaj bardzo istotna część przedstawianego tematu. W przeciwieństwie do naszego współczesnego pojmowania wiary, myśl świętego Tomasza na temat poznania Boga jest bardziej ontologiczna niż psychologiczna, bardziej teocentryczna niż antropocentryczna.

Pierwszy tom z serii Dzieł wybranych ojca Jacka Salija OP jest poświęcony świętemu Augustynowi. Opatrzony obszernym wstępem ks. prof. Jerzego Szymika oraz wydany w bordowym, eleganckim płótnie. Na tom składają się: Rozmowy ze świętym Augustynem, Wolność w refleksji świętego Augustyna, Niedziela jako dzień Ducha Świętego, Konkubina świętego Augustyna.

Poznanie i zrozumienie myśli politycznej św. Tomasza z Akwinu jest o tyle niełatwe, że nie zebrał on jej w jednym dziele. Ten brak rekompensuje wzorcowa praca francuskiego dominikanina prof. François Dagueta Myśl polityczna św. Tomasza z Akwinu. Wyróżniona nagrodą Akademii Francuskiej „Prix Biguet", wydana po francusku w 2015 roku monografia syntetycznie ukazuje źródła i najważniejsze aspekty politycznego myślenia Doktora Anielskiego. Dzieło Tomasza w swoim czasie ożywiło myśl polityczną na Zachodzie, otworzyło nowe perspektywy debatom ostatnich stuleci średniowiecza i przygotowało wielkie przemiany epoki nowożytnej, które zarazem wiązały się z odrzuceniem wielu założeń autora Sumy Teologicznej.

Niccolò Machiavellego i Leo Straussa nie trzeba obszernie przedstawiać. Pierwszy z nich otwiera nowożytną refleksję polityczną przez to, że rozważając to, co polityczne, abstrahuje od kategorii moralnych. Strauss należy z kolei do grona tych dwudziestowiecznych filozofów politycznych, którzy starali się odzyskać dla naszej refleksji politykę w jej starożytnej, klasycznej postaci. Perspektywy reprezentowane przez tych dwóch autorów muszą się spotkać i skonfrontować, jeżeli chcemy zrozumieć Machiavellego.

Zagadnieniem książki Dariusza Karłowicza jest męczeństwo pojęte jako kategoria filozoficzna. Główne pytanie dotyczy wartości dowodowej chrześcijańskiego świadectwa śmierci. Autor do odpowiedzi próbuje zbliżyć się poprzez filozoficzną interpretację przekonania o perswazyjnej roli męczeństwa. Jest to nie tylko problem o podstawowym znaczeniu dla zrozumienia gwałtownej ekspansji starożytnego Kościoła, ale także kluczowy problem filozofii chrześcijańskiej. Koncepcja świadectwa śmierci, ukształtowana na przełomie II i III wieku, do dziś ogniskuje zainteresowanie teologów. Świadectwo jest bowiem rdzeniem chrześcijańskiej koncepcji doskonałości - podstawowym wyzwaniem i powołaniem uczniów Chrystusa. W tej sprawie po naukę trzeba się udać do dawnych mistrzów.

Oddajemy w Państwa ręce zbiór dziesięciu wykładów z cyklu „JP2 Lectures”, które wygłoszone zostały w pierwszym roku działalności rzymskiego Instytutu Kultury św. Jana Pawła II. Do udziału w tym cyklu, który będzie kontynuowany w kolejnych latach, zapraszamy wybitnych współczesnych intelektualistów, którzy w dialogu z myślą św. Jana Pawła II podejmują się namysłu zarówno nad tym, co w jego dziele intrygujące i żywe, jak i nad tym, co szczególnie ważne i trudne.

Aktualność myśli Jana Pawła II nie ogranicza się do okresu jego pontyfikatu; ma ona wiele do zaoferowania we współczesnych rozważaniach nad wiarą, filozofią, kulturą, nauką, polityką i szeroką tematyką społeczną. Warto także wraz z nim zastanowić się nad najbardziej palącymi problemami naszych czasów.

„Mała pochwała katolicyzmu. Kościół i polityka w późnej nowoczesności” to odważna i udana próba odpowiedzi na pytanie o miejsce Kościoła we współczesnej Europie i kształt jego burzliwej relacji z polityką. Punktem wyjścia i pryzmatem dalszej refleksji czyniąc ewangeliczne słowa o konieczności oddania Bogu tego co boskie i Cezarowi tego, co należy do Cezara, prof. Gierycz na przestrzeni dziesięciu esejów przygląda się współczesnym stosunkom demokratycznej wspólnoty i Kościoła. Problemy w ramach Unii Europejskiej, wewnętrzne spory katolicyzmu, rozmaite formy fundamentalizmów czy nierzadka obecnie instrumentalizacja religii to kwestie, które autor diagnozuje z perspektywy wierzącego katolika głęboko osadzonego w historyczno- społecznym konkrecie.

„Jaki jest sens życia?” to kluczowe pytanie towarzyszy Rémiemu Brague'owi na kartach I tomu trylogii pt. „Mądrość świata”. Analizując kosmologię u końca starożytności i w średniowieczu, zwłaszcza w kręgu kultur morza śródziemnego, autor odkrywa jak nasi przodkowie radzili sobie z odpowiedzią na pytanie o miejsce człowieka na ziemi. Jak sam wskazuje, nie chodzi mu o antykwaryczną ciekawość, ale o pytanie towarzyszące człowiekowi od setek lat, które można zgłębić jedynie przy użyciu tego co najbardziej ludzkie – intelektu.  W badaniu kosmologii przed-nowożytnej powinno towarzyszy zawsze dociekanie nierozerwalnej z nią antropologii i etyki. Osiągnięcie pełni człowieczeństwa wiąże się zatem –  jak pisze francuski filozof – z odkryciem i życiem według tytułowej „mądrości świata”.

Odkąd rzeczywistość brutalnie zweryfikowała marzenie o końcu historii i przypomniała, że refleksja nad przeszłością nie jest wyłącznym polem akademickich historyków, pojęcie polityki historycznej nabrało ogromnego znaczenia. Czym jest polityka historyczna i dlaczego jest ona konieczna? Czym może grozić jej zaniedbanie?

Od początku nowożytności teologia musiała bronić się przed kolejnymi oskarżeniami ze strony świeckiego rozumu. Swojej prawomocności wiara musiała jednak dowodzić w konfrontacji z rzekomo neutralną światopoglądowo ideą racjonalności, do której ugruntowania przyczyniły się nauki społeczne. Co jednak, gdy okaże się, że sekularny rozum sam uwikłany jest w teologiczne założenia, których nie potrafi skutecznie dowieść? A co gorsza, gdy wraz z fałszywymi ideami prowadzi nieuchronnie do konfliktów, których nie potrafi samodzielnie zażegnać – ze względu na swoje zakorzenienie w „ontologii przemocy”?

Z tymi wyzwaniami konfrontuje się Milbank w tym tomie, w którym ukazuje „trzecią drogę” dla teologii: inną, niż zgoda na ataki ze strony nauk społecznych i próby formułowania obrony pod dyktando świeckich idei neutralności.

Książka ta to ostatni tom trylogii Rémiego Brague’a, po „Prawie Boga” oraz „Mądrości świata”, stawiającej pytanie o kondycję człowieka w poszczególnych epokach ludzkości, od starożytności do nowożytności.  W „Królestwie człowieka” autor zastanawia się nad ideą, która przyświeca człowiekowi w nowoczesności, kiedy to został odrzucony porządek kosmiczny i boskie prawo, dotychczas pomagające w realizacji człowieczeństwa. Odrzucenie przez człowieka wszelkiego kontekst swojego istnienia i postawienie w centrum samego siebie, tworzy owe tytułowe „królestwo człowieka”. Projekt ten – zdaniem Rémiego Brague’a – jest już w swoim założeniu skazany na klęskę, a jego realizacji obraca się przeciwko człowiekowi.

Wychodząc od fundamentalnych tekstów myślicieli mierzących się z nowymi wyzwaniami w realiach pokonstantyńskiej epoki rozwoju Kościoła (a zwłaszcza Państwa Bożego świętego Augustyna), w Metamorfozach Państwa Bożego Gilson ukazuje, czym była dla nich idea Christianitas i Rzeczpospolitej Chrześcijańskiej, a także jak rozumiano powołanie ludu chrześcijańskiego (populus Christianus) i miejsce przypisane każdemu wiernemu. Z niezrównaną precyzją i klarownością przedstawia rozwój idei i kluczowe elementy toczonych od wieków dyskusji, przestrzega także przed manowcami, na które mogą zaprowadzić takie próby realizacji Państwa Bożego, które przekształcają się w jego parodię.

 „Teby-Smoleńsk-Warszawa. O złudzeniu nietragiczności polityki” to zbiór esejów z filozofii polityki, w których autor sięgając do starożytnych tekstów, odkrywa uniwersalne schematy aktualne również we współczesnej polityce, mierząc się ze złudzeniem nietragiczności naszej polskiej polityki.

Pozycja Sokrates i inni święci poświęcona jest postawom starożytnych chrześcijan wobec rozumu i filozofii. Książka jest zachętą do przepracowania na nowo myśli Ojców Kościoła. Lekturze towarzyszy przekonanie, że pisarze sprzed osiemnastu wieków ciągle mają nam coś ważnego do powiedzenia. Ich sytuacja pod wieloma względami była podobna do naszej, również dlatego, że chrześcijaństwo w pierwszych wiekach nie stanowiło duchowego centrum kultury.

Zbiór esejów, które łączy pytanie o ideowe korzenie polskiej wspólnoty, jej sens i miejsce w Europie. Książka składa się z sześciu esejów, z których każdy poświęcony jest innym postaciom i zjawiskom kluczowym z perspektywy rozwoju polskiej formy, nieistniejącej bez zakorzenienia w kulturze Południa i dziedzictwie romanitas.

Jaka była specyfika toczonych wokół nowoczesności dyskusji w czasach oświecenia i XIX wieku, a jaka w dwudziestoleciu międzywojennym lub w dobie PRL? Wreszcie – jak może to pomóc nam dziś rozumieć i odpowiadać na wyzwania współczesności?
Te pytania towarzyszą autorom tekstów dwunastego numeru rocznika „Teologia Polityczna”. Wybitni znawcy historii i kultury, zagadnień myśli politycznej, religii, literatury czy filozofii, akademicy i publicyści, reprezentujący różne perspektywy i tradycje myślenia, postanowili zmierzyć się w nim z problemem istoty i uwarunkowań polskich dróg do nowoczesności.

W skład Trylogii o człowieku Rémiego Brague'a wchodzą III tomy, w których francuski filozof analizuje sposób postrzegania zagadnienia człowieczeństwa w różnych kulturach, religiach i filozofiach od starożytności do nowożytności.

Jeden z najważniejszych tekstów w dziejach europejskiej kultury. Obraz Sokratesa – człowieka sprawiedliwego – stojącego przed sądem położył fundamenty pod dalszy rozwój myśli filozoficznej.

Współczesny liberalizm przypomina giganta, który najpierw stracił wigor i elastyczność, potem skamieniał, a teraz powoli pęka pod naporem sił, aspiracji i interesów, którymi  dawno już przestał zarządzać, nie harmonizuje ich, ale dławi, przygniata i represjonuje. Kiedyś był zdolny rozpalać prawdziwe emocje i wielkie nadzieje związane z wolnością, a dzisiaj zadziwia swoją bezmyślnością i tępym uporem reakcjonisty, który za wszelką cenę stara się bronić status quo. Taka niezdolność rozpoznania własnej sytuacji historycznej zadziwia w przypadku idei, którą dawniej charakteryzowała żywotność wielkiej idei wolności. Co się właściwie stało? – piszą pomysłodawcy Marek A. Cichocki i Dariusz Karłowicz.

Pisane w różnych formach literackich teksty, które łączy tytułowy zachwyt łaską wiary, którą autor otrzymał poprzez spotkanych ludzi, wydarzenia czy lekturę tekstów. Ks. Jerzy Szymik dzieli się również swoimi przemyśleniami dotyczącymi spraw społecznych i politycznych, patrząc na nie w kluczu katolickiej ortodoksji.

Książka ta wykracza poza granice dotychczasowych badań nad fenomenem jurodiwych. Badaczka konfrontuje utrwalony przez literaturę i hagiografię portret świętego szaleńca ze społecznym i politycznym kontekstem ich działalności w przedrewolucyjnej Rosji. Thompson polemizuje z poglądem, jakoby zjawisko Bożego szaleństwa, bujnie rozwijające się na Rusi, a później w Rosji aż do czasów rewolucji październikowej, wyrastało w sposób jednoznaczny z chrześcijaństwa. Dowodzi, że jurodiwi mają nawet więcej wspólnego z syberyjskim, tureckim czy fińskim szamanizmem, a ich działalność stanowi przykład specyficznego rosyjskiego zjawiska, jakim jest dwuwiara. Pamięć o tym szczególnym uwarunkowaniu rosyjskiego społeczeństwa pozwala w pełniejszy sposób zbliżyć się do zrozumienia fenomenu nie tylko historycznej, lecz także współczesnej Rosji.

Autor stawia pytanie o sens idei prawa Bożego i śledzi jego historyczną ewolucję.

Monumentalne dzieło Voegelina na temat Izraela i objawienia biblijnego.

Analiza religii Sokratesa autorstwa Marka L. McPherrana uważana jest za najlepszą książkę, która została napisana jak dotąd o objawieniu, religii w życiu i filozofii tego myśliciela.

Czy świat natury można objaśniać przy pomocy kategorii metafizycznych? Czy i jak rozwijały się poglądy Platona? Czy towarzyszył mu spójny zamysł obejmujący zagadnienia o zróżnicowanym zakresie – od ontologii przez etykę i politykę po filozofię przyrody? Z tymi i wieloma innymi pytaniami mierzy się Charles H. Kahn w pracy Platon i dialog postsokratyczny. Powrót do filozofii przyrody. Pierwszy raz przełożona język polski praca jednego z najwybitniejszych znawców myśli platońskiej pozwala głębiej zrozumieć stanowisko autora Państwa i Timajosa wyrażone w sześciu późnych dialogach ateńskiego filozofa, uważanych za jego opus magnum.  Tom ten to kontynuacja wydanego nakładem Teologii Politycznej dzieła Platon i dialog sokratyczny. Wykorzystanie literackiej formy na użytek filozofii.

W „Komediach” Autor zmaga się w swych utworach z polskością – sięga do tkwiących w naszej kulturze metafor i archetypów, czyniąc to jednak z ożywczą, komediową świeżością. Prezentowany zbiór to dla czytelnika obfitująca w groteskę, fascynująca podróż przez często gorzkie meandry historii narodowej.

Ta ironiczna Odyseja – niekiedy zaskakująca ciepłem dotychczas niecharakterystycznym dla autora „Norymbergi” – ma trzy zasadnicze przystanki: romantyzm (Wielka improwizacja), PRL (Rodzina królewska (jak gdyby)) i współczesność (Fragment większej całości; Komedia romantyczna; Zaręczyny). Każda epoka obciążona jest swoim brzemieniem, z którym Tomczyk lekkim piórem mierzy się, pomagając przy tym czytelnikowi ten balast unieść i lepiej zrozumieć.

Autorka podejmuje temat tytułowej Jadwigi (Andegaweńskiej) z kunsztem odtwarza duchowe i intelektualne realia ówczesnej Europy oraz z fascynacją opisuje krakowską metropolię. Jak przystało na twórczość eseistyczną nie unika wątku osobistego. Sugestywnie opisuje etap wczesnej młodości Jadwigi, związanej już z przeprowadzką do Krakowa, a także jej działalność na tronie piastowskim. Mierzy się z legendą przyszłej świętej, z literackimi ujęciami jej decyzji o odrzuceniu Wilhelma Habsburga i ślubie z Jagiełłą.

Listy o wolności i posłuszeństwie, będąc jednocześnie zaskakująco intymnym świadectwem duchowych zmagań jak i intelektualnym wyrazem zatroskania o wartości chrześcijańskie tonące w pluralizmie nowoczesnych propozycji ideowych, są dla Czytelnika prawdziwą szkołą dialogu międzyreligijnego, ale także po prostu międzyludzkiego. Zarówno Dorosz jak i Jastrzębski zwracają się nieustannie do wielkich przewodników i mistrzów, którzy kształtowali tradycję Kościoła Katolickiego oraz Protestanckiego – Karla Bartha, Mistrza Eckharta czy szczególnie ciekawego w tym kontekście – konwertyty J.H. Newmana. Niniejszy tom, oprócz więc wartości refleksji i wiedzy bezpośrednio w niej zawartej, niesie również naukę ukrytą między wierszami.

W książce Sokrates. Wykłady z filozofii antycznej autor poddaje analizie różne interpretacje Sokratesa, choćby autorstwa Kierkegaarda, Hegla i Nieztschego. Podejmuje m.in. tematy nauczania Sokratesa, jego korzeni i wychowania oraz pojęcia areté. Wszystkim tekstom tego tomu przyświeca myśl, którą Patočka formułuje we wstępie: „(…) nie chodzi nam o nic innego niż o ukazanie tego szczególnego problemu: Sokrates jako postać nieustannie nieuchwytna oraz Sokrates jako żądanie i ustawicznie odnawiające się wyzwanie. Sokrates, którego stale w niedoskonały sposób konstruujemy, wreszcie Sokrates, z którym lub przeciwko któremu się walczy, który pomimo wszystkich trudności wynikających z czysto obiektywnego pojęcia w jakiś sposób jest między nami.”