Szczegółowe przedstawienie historii sporu o istotę Christianitas.

Wychodząc od fundamentalnych tekstów myślicieli mierzących się z nowymi wyzwaniami w realiach pokonstantyńskiej epoki rozwoju Kościoła (a zwłaszcza Państwa Bożego świętego Augustyna), w Metamorfozach Państwa Bożego Gilson ukazuje, czym była dla nich idea Christianitas i Rzeczpospolitej Chrześcijańskiej, a także jak rozumiano powołanie ludu chrześcijańskiego (populus Christianus) i miejsce przypisane każdemu wiernemu. Z niezrównaną precyzją i klarownością przedstawia rozwój idei i kluczowe elementy toczonych od wieków dyskusji, przestrzega także przed manowcami, na które mogą zaprowadzić takie próby realizacji Państwa Bożego, które przekształcają się w jego parodię.

Wnikliwa analiza rozwoju uniwersalizmu greckiego, rzymskiego i chrześcijańskiego. 

Epoka ekumeniczna to czwarty tom studium Order and History, będącego opus magnum w dorobku Erica Voegelina, jednego z najwybitniejszych dwudziestowiecznych filozofów polityki. Voegelin kontynuuje w tej książce badania, które podjął we wcześniejszych tomach, doprowadzając narrację do czasów upadku cesarstwa rzymskiego. Można w niej znaleźć także obszerne odwołania do paralelnych fenomenów w kulturach azjatyckich, szczególnie do cywilizacji chińskiej. Epoka ekumeniczna odgrywa kluczową rolę w całym Order and History – autor weryfikuje w niej dotychczasowe założenia badawcze i wykłada teoretyczne podstawy swojej filozofii politycznej.

Starożytna i średniowieczna kosmologia jako klucz do zrozumienia sensu rzeczywistości.

„Jaki jest sens życia?” to kluczowe pytanie towarzyszy Rémiemu Brague'owi na kartach I tomu trylogii pt. „Mądrość świata”. Analizując kosmologię u końca starożytności i w średniowieczu, zwłaszcza w kręgu kultur morza śródziemnego, autor odkrywa jak nasi przodkowie radzili sobie z odpowiedzią na pytanie o miejsce człowieka na ziemi. Jak sam wskazuje, nie chodzi mu o antykwaryczną ciekawość, ale o pytanie towarzyszące człowiekowi od setek lat, które można zgłębić jedynie przy użyciu tego co najbardziej ludzkie – intelektu. W badaniu kosmologii przed-nowożytnej powinno towarzyszy zawsze dociekanie nierozerwalnej z nią antropologii i etyki. Osiągnięcie pełni człowieczeństwa wiąże się zatem –  jak pisze francuski filozof – z odkryciem i życiem według tytułowej „mądrości świata”.

Eseje polityczno-filozoficzne Pawła Paliwody.

...

Tekstom patronuje Kambei Shimada – bohater opowieści o siedmiu samurajach, wojownik‑filozof. Stanowi symbol wierności ideałom i walki o słuszną sprawę nawet za cenę wykluczenia z dobrego towarzystwa, zapewniającego pozycję społeczną i karierę. Autor, podobnie jak on, stawia niewygodne pytania i zmusza do zastanowienia się nad sprawami niechętnie poruszanymi w debacie publicznej. Nie przesądza spraw ostatecznie i nieodwołalnie, otwiera jednak drogę do krytycznego spojrzenia na utarte polityczne i społeczne schematy.

Jaki naprawdę był grecki filozof? Jak ma się on do swojego współczesnego wizerunku?

W książce Sokrates. Wykłady z filozofii antycznej autor poddaje analizie różne interpretacje Sokratesa, choćby autorstwa Kierkegaarda, Hegla i Nieztschego. Podejmuje m.in. tematy nauczania Sokratesa, jego korzeni i wychowania oraz pojęcia areté. Wszystkim tekstom tego tomu przyświeca myśl, którą Patočka formułuje we wstępie: „(…) nie chodzi nam o nic innego niż o ukazanie tego szczególnego problemu: Sokrates jako postać nieustannie nieuchwytna oraz Sokrates jako żądanie i ustawicznie odnawiające się wyzwanie. Sokrates, którego stale w niedoskonały sposób konstruujemy, wreszcie Sokrates, z którym lub przeciwko któremu się walczy, który pomimo wszystkich trudności wynikających z czysto obiektywnego pojęcia w jakiś sposób jest między nami.”

Czy dziś, po tylekroć ogłaszanej „śmierci Boga” możemy jeszcze mieć kotwice w niebie? 

Francuski filozof bada kolejne etapy antymetafizycznej kampanii w dziejach myśli Zachodu. Stawia pytania: czy ludzkość zmierza ku samodestrukcji? Czy „narodziny są cudem ocalającym świat od upadku”, czy raczej to samobójstwo jest, jak chce Camus, „jedynym prawdziwym, poważnym problemem filozoficznym”? I jakie racje metafizyczne mogą stać za wyborem przekazywania życia zamiast przerywania własnego?

Brague czerpie z doskonałej znajomości filozofii i literatury pięknej od antyku do współczesności i z wyczuciem odczytuje trendy współczesnej kultury. Głębia myśli francuskiego filozofa i subtelna gra językowa prowadzą nas do odkrycia autentycznej, „metafizycznej infrastruktury ludzkiego życia”.

DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO POCHODZĄCYCH Z FUNDUSZU PROMOCJI KULTURY

Drugi tom cyklu Order and History rozważa fenomen greckiego życia politycznego.

W swoim dziele Voegelin opisuje historię państw-miast poprzez pryzmat idei politycznych, kulturowych i religijnych oraz napięć między nimi, które doprowadziły do ich powstania, rozwoju oraz kryzysu, z którym zmierzyli się Sokrates, Platon i Arystoteles. Rozważając te sprawy, filozof konfrontuje myśl Greków z nowożytnymi ideami, wyciągając również wnioski dla żyjących współcześnie.

Filozofia ukazana jako sposób życia i pomoc w wewnętrznej przemianie.

Jeśli zadaniem filozofii jest edukowanie, a nie informowanie, to filozofia jest właśnie edukacją dorosłych. Tym terminem Pierre Hadot przywołuje koncepcję, którą spopularyzował – filozofia jako sposób życia. Jako wielki czytelnik filozofów starożytnych, od Sokratesa i Platona po Epikteta, Marka Aureliusza i Plotyna, ale także filozofów nowożytnych i współczesnych, od Montaigne'a i Kartezjusza po Nietzschego i Merleau-Ponty'ego, w tym zbiorze tekstów – niedostępnych lub wcześniej niepublikowanych – Pierre Hadot ponownie odczytuje historię myśli, aby pomóc czytelnikowi przeorientować swoje życie i na nowo nauczyć się postrzegać świat.

DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO

Strauss wyzywa na filozoficzny pojedynek ojca nowożytnej myśli politycznej.

Niccolò Machiavellego i Leo Straussa nie trzeba obszernie przedstawiać. Pierwszy z nich otwiera nowożytną refleksję polityczną przez to, że rozważając to, co polityczne, abstrahuje od kategorii moralnych. Strauss należy z kolei do grona tych dwudziestowiecznych filozofów politycznych, którzy starali się odzyskać dla naszej refleksji politykę w jej starożytnej, klasycznej postaci. Perspektywy reprezentowane przez tych dwóch autorów muszą się spotkać i skonfrontować, jeżeli chcemy zrozumieć zarówno Machiavellego, jak i Straussa.

Autor stawia pytanie o sens idei prawa Bożego i śledzi jego historyczną ewolucję.

Przedmiotem rozważań książki Rémiego Brague'a jest tożsamość Europy.

Autor podejmuje zagadnienie w nowy sposób, stawiając pytanie o „drogę rzymską”, o łacińskość Europy. Stara się odpowiedzieć na pytanie o właściwość Europy. Jest nią – jego zdaniem - przyswajanie sobie tego, co jest jej obce. Europa bowiem historycznie, filozoficznie czerpie ze źródeł bijących poza nią. Zapożyczając z innych cywilizacji, droga rzymska dokonała założycielskiej syntezy pierwszej jedności kulturowej, która stała się pierwszym obszarem europejskim.

Początek monumentalnego cyklu Order and History. Jak Objawienie zmieniło świat?

Voegelin rozpoczyna swoje opus magnum od opisu Objawienia i jego wpływu kulturę Izraela, a w konsekwencji na całą późniejszą filozofię polityczną Zachodu. Rozważania filozofa koncentrują się na odejściu przez Izraelitów od powszechnych na Bliskim Wschodzie mitów kosmologicznych, zdobytej przez Izrael świadomości rozwoju historii oraz koncepcji czasu linearnego; Voegelin opisuje również konflikt między Objawieniem a porządkiem stanowionym przez izraelskich królów.

Platońska wizja polityki oczami Erica Voegelina.

Zaskakujące powiązania między ideą świętych szaleńców a kulturą i polityką rosyjską.

Książka ta wykracza poza granice dotychczasowych badań nad fenomenem jurodiwych. Badaczka konfrontuje utrwalony przez literaturę i hagiografię portret świętego szaleńca ze społecznym i politycznym kontekstem ich działalności w przedrewolucyjnej Rosji. Thompson polemizuje z poglądem, jakoby zjawisko Bożego szaleństwa, bujnie rozwijające się na Rusi, a później w Rosji aż do czasów rewolucji październikowej, wyrastało w sposób jednoznaczny z chrześcijaństwa. Dowodzi, że jurodiwi mają nawet więcej wspólnego z szamanizmem, a ich działalność stanowi przykład specyficznego rosyjskiego zjawiska, jakim jest dwuwiara. Pamięć o tym szczególnym uwarunkowaniu rosyjskiego społeczeństwa pozwala w pełniejszy sposób zbliżyć się do zrozumienia fenomenu nie tylko historycznej, lecz także współczesnej Rosji.

Rozważania dotyczące sztuki i kultury poddanej współczesnej industrializacji i umasowieniu.

Społeczeństwo masowe i jego kultura to zbiór esejów, które Étienne Gilson przygotowywał w latach sześćdziesiątych na potrzeby publikacji i wykładów wygłoszonych na uczelniach całego świata. Podstawowe zagadnienie, które go interesowało, wiązało się z relacją sztuki, a szerzej kultury z procesami industrializacji, zmieniającymi oblicza społeczeństw lat sześćdziesiątych na Zachodzie.
W zbiorze tym autor zastanawia się na ile technika, automatyzacja i ich masowe upowszechnienie może służyć sztuce, pięknu i kulturze, a na ile staje się zagrożeniem i pułapką. W tym kontekście w szeregu esejów Étienne Gilson pochyla się nad tematami takimi jak: malarstwo, literatura, muzyka, liturgia (w tym ta transmitowana), które na swojej aktualności wcale nie straciły i dziś.

Najistotniejsze zagadnienia metafizyki klasycznej w ujęciu francuskiego filozofa.

Książki Etienne’a Gilsona - znakomitego znawcy myśli wieków średnich - wpłynęły w istotny sposób na współczesny rozwój studiów mediewistycznych. Ten francuski uczony jako przedstawiciel tomizmu egzystencjalnego koncentrował się na zagadnieniach średniowiecznej metafizyki i myśli Tomasza z Akwinu, zyskując tym samym grono uczniów na całym świecie. W Polsce dzięki środowisku lubelskiemu i postaci Mieczysława Krąpca oraz wydaniom Instytutu Wydawniczego PAX, czytelnicy mogli zapoznać się z nowym odczytaniem dzieł św. Tomasza, a realizm metafizyczny, otwarty na chrześcijańskie objawienia na dobre zagościł w życiu intelektualno-duchowym kraju nad Wisłą.

Nakładem Teologii Politycznej do tej pory ukazały się: Metamorfozy Państwa Bożego oraz Społeczeństwo masowe i jego kultura