Rozważania prof. Remiego Brague'a dociekające źródeł nowoczesnej kultury.

Czym jest nowoczesność? Jakie są najważniejsze określające ją idee, a czego jej brakuje? Czy jest fałszerstwem? Chorobą toczącą ludzkość czy jej oczekiwaną dojrzałością? Na czym dziś, zanurzeni w nowoczesności, możemy oprzeć właściwy stosunek do przeszłości i przyszłości? „Umiarkowanie nowoczesny” łączy najlepsze cechy rzetelnie udokumentowanej pracy naukowej i oryginalnego, autorskiego eseju, owocu niezwykłej erudycji i przenikliwej wypowiedzi o najważniejszych problemach współczesności – ich głębokim podłożu, ale i perspektywach na przyszłość.

Wnikliwa analiza trzech największych religii, ich stosunku do siebie i współczesności.

Rozważania o katolicyzmie w naszych czasach, o stosunku Kościoła do islamu, judaizmu, komunizmu i do nowoczesnego społeczeństwa.

Filozofia ukazana jako sposób życia i pomoc w wewnętrznej przemianie.

Jeśli zadaniem filozofii jest edukowanie, a nie informowanie, to filozofia jest właśnie edukacją dorosłych. Tym terminem Pierre Hadot przywołuje koncepcję, którą spopularyzował – filozofia jako sposób życia. Jako wielki czytelnik filozofów starożytnych, od Sokratesa i Platona po Epikteta, Marka Aureliusza i Plotyna, ale także filozofów nowożytnych i współczesnych, od Montaigne'a i Kartezjusza po Nietzschego i Merleau-Ponty'ego, w tym zbiorze tekstów – niedostępnych lub wcześniej niepublikowanych – Pierre Hadot ponownie odczytuje historię myśli, aby pomóc czytelnikowi przeorientować swoje życie i na nowo nauczyć się postrzegać świat.

DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO

Autor stawia pytania czym jest i jakie znaczenie w historii powszechnej ma Rosja.

Udzielając odpowiedzi na powyższe zagadnienia, Alain Besançon przedstawia wnikliwe spojrzenie na rosyjską kulturę i politykę.

Wnikliwa analiza rozwoju uniwersalizmu greckiego, rzymskiego i chrześcijańskiego. 

Epoka ekumeniczna to czwarty tom studium Order and History, będącego opus magnum w dorobku Erica Voegelina, jednego z najwybitniejszych dwudziestowiecznych filozofów polityki. Voegelin kontynuuje w tej książce badania, które podjął we wcześniejszych tomach, doprowadzając narrację do czasów upadku cesarstwa rzymskiego. Można w niej znaleźć także obszerne odwołania do paralelnych fenomenów w kulturach azjatyckich, szczególnie do cywilizacji chińskiej. Epoka ekumeniczna odgrywa kluczową rolę w całym Order and History – autor weryfikuje w niej dotychczasowe założenia badawcze i wykłada teoretyczne podstawy swojej filozofii politycznej.

Rozważania poświęcone najgłębszym podstawom porządku politycznego.

Kultowa pozycja w dorobku Carla Schmitta. Niemiecki prawnik podejmuje w swojej książce próbę skonstruowania systemu i ogólnej teorii ustroju. Opisuje w niej między innymi istotę państwa jako politycznej jedności, omawia i porównuje istniejące ustroje oraz mierzy się z teoriami pochodzenia i istoty władzy.

Nowoczesne ujęcie konserwatyzmu i jego odpowiedzi na wyzwania współczesności.

Zbiór tekstów z dorobku wybitnego eseisty i historyka idei - Tomasza Merty. Autor ukazuje czytelnikom fascynujące powiązania filozofii, polityki i kultury, formułuje intrygujące pytania i stawia odważne diagnozy, ujawnia bogactwo swoich oryginalnych przemyśleń, erudycję i ogromne poczucie humoru. Analizy klasycznych problemów filozofii polityki, jak również aktualnych zagadnień z dziedziny bieżącej polityki służą mu do wypracowania nowoczesnego spojrzenia na współczesne problemy Polski.

Analiza sporu między filozofią a poezją oraz ich miejsca we wspólnocie politycznej.

W centrum zainteresowania Straussa znajduje się problem Sokratesa i tego, co przez niego symbolizowane – a co Arystofanes poddaje krytyce w Chmurach. Sokrates i Arystofanes stanowi istotny przykład współczesnej recepcji tekstu, który obok dialogów sokratycznych Platona i pism Ksenofonta jest istotnym źródłem w badaniach nad historycznym Sokratesem. Strauss nie ogranicza się jednak do analizowania Chmur, lecz drobiazgowo analizuje także inne dzieła Arystofanesa, omawiając cały jego dorobek z perspektywy kluczowych zagadnień filozofii polityki. Dzięki temu Sokrates i Arystofanes Leo Straussa to także wyjątkowo cenna książką dla każdego zainteresowanego dorobkiem najwybitniejszego greckiego komediopisarza.

Autor stawia pytanie o sens idei prawa Bożego i śledzi jego historyczną ewolucję.

Rozważania dotyczące sztuki i kultury poddanej współczesnej industrializacji i umasowieniu.

Społeczeństwo masowe i jego kultura to zbiór esejów, które Étienne Gilson przygotowywał w latach sześćdziesiątych na potrzeby publikacji i wykładów wygłoszonych na uczelniach całego świata. Podstawowe zagadnienie, które go interesowało, wiązało się z relacją sztuki, a szerzej kultury z procesami industrializacji, zmieniającymi oblicza społeczeństw lat sześćdziesiątych na Zachodzie.
W zbiorze tym autor zastanawia się na ile technika, automatyzacja i ich masowe upowszechnienie może służyć sztuce, pięknu i kulturze, a na ile staje się zagrożeniem i pułapką. W tym kontekście w szeregu esejów Étienne Gilson pochyla się nad tematami takimi jak: malarstwo, literatura, muzyka, liturgia (w tym ta transmitowana), które na swojej aktualności wcale nie straciły i dziś.

Szerokie ujęcie Oświecenia jako rozległej i różnorodnej tradycji.

Autorka, wybitna amerykańska historyk, która za swój wkład do humanistyki otrzymała w 2004 roku National Humanities Medal, podejmuje próbę gruntownej rewizji potocznego sposobu postrzegania oświeceniowych źródeł zachodniej nowoczesności. Walcząc z frankocentrycznymi interpretacjami, według których podstawowym osiągnięciem Oświecenia jest sformułowana przez francuskich philosophes wizja rozumu i ludzkiej racjonalności, stara się wykazać, że Oświecenie było zjawiskiem głęboko zróżnicowanym. W tym celu odwołuje się przede wszystkim do Oświecenia brytyjskiego, istotnie różniącego się od modelu francuskiego, a także do tradycji amerykańskiej.

Zakończenie Order and History i podsumowanie historii filozofii politycznej Zachodu.

Choć pracę nad Poszukiwaniem ładu przerwała śmierć autora, tom ten posiada samoistną wartość i można go potraktować zarówno jako zakończenie, jak i – wstęp do całej serii. Szczególną uwagę w tej książce zwracają subtelne analizy o charakterze ściśle filozoficznym, uzupełniające bardziej historyczne rozważania Voegelina z wcześniejszych części studium. Analizy te mają fundamentalne znaczenie dla całego Order and History oraz świadczą o kierunku, w którym myśl filozofa rozwijała się w późnym okresie jego twórczości – okresie ciągle niedostatecznie znanym w Polsce.

Starożytna i średniowieczna kosmologia jako klucz do zrozumienia sensu rzeczywistości.

„Jaki jest sens życia?” to kluczowe pytanie towarzyszy Rémiemu Brague'owi na kartach I tomu trylogii pt. „Mądrość świata”. Analizując kosmologię u końca starożytności i w średniowieczu, zwłaszcza w kręgu kultur morza śródziemnego, autor odkrywa jak nasi przodkowie radzili sobie z odpowiedzią na pytanie o miejsce człowieka na ziemi. Jak sam wskazuje, nie chodzi mu o antykwaryczną ciekawość, ale o pytanie towarzyszące człowiekowi od setek lat, które można zgłębić jedynie przy użyciu tego co najbardziej ludzkie – intelektu. W badaniu kosmologii przed-nowożytnej powinno towarzyszy zawsze dociekanie nierozerwalnej z nią antropologii i etyki. Osiągnięcie pełni człowieczeństwa wiąże się zatem –  jak pisze francuski filozof – z odkryciem i życiem według tytułowej „mądrości świata”.

Początek monumentalnego cyklu Order and History. Jak Objawienie zmieniło świat?

Voegelin rozpoczyna swoje opus magnum od opisu Objawienia i jego wpływu kulturę Izraela, a w konsekwencji na całą późniejszą filozofię polityczną Zachodu. Rozważania filozofa koncentrują się na odejściu przez Izraelitów od powszechnych na Bliskim Wschodzie mitów kosmologicznych, zdobytej przez Izrael świadomości rozwoju historii oraz koncepcji czasu linearnego; Voegelin opisuje również konflikt między Objawieniem a porządkiem stanowionym przez izraelskich królów.

Zaskakujące powiązania między ideą świętych szaleńców a kulturą i polityką rosyjską.

Książka ta wykracza poza granice dotychczasowych badań nad fenomenem jurodiwych. Badaczka konfrontuje utrwalony przez literaturę i hagiografię portret świętego szaleńca ze społecznym i politycznym kontekstem ich działalności w przedrewolucyjnej Rosji. Thompson polemizuje z poglądem, jakoby zjawisko Bożego szaleństwa, bujnie rozwijające się na Rusi, a później w Rosji aż do czasów rewolucji październikowej, wyrastało w sposób jednoznaczny z chrześcijaństwa. Dowodzi, że jurodiwi mają nawet więcej wspólnego z szamanizmem, a ich działalność stanowi przykład specyficznego rosyjskiego zjawiska, jakim jest dwuwiara. Pamięć o tym szczególnym uwarunkowaniu rosyjskiego społeczeństwa pozwala w pełniejszy sposób zbliżyć się do zrozumienia fenomenu nie tylko historycznej, lecz także współczesnej Rosji.

Drugi tom cyklu Order and History rozważa fenomen greckiego życia politycznego.

W swoim dziele Voegelin opisuje historię państw-miast poprzez pryzmat idei politycznych, kulturowych i religijnych oraz napięć między nimi, które doprowadziły do ich powstania, rozwoju oraz kryzysu, z którym zmierzyli się Sokrates, Platon i Arystoteles. Rozważając te sprawy, filozof konfrontuje myśl Greków z nowożytnymi ideami, wyciągając również wnioski dla żyjących współcześnie.